Vakwerk en vakmanschap
Een knap staaltje ‘vakwerk’. Het kan niet anders dan dat die uitspraak verwijst naar die kunstige en tegelijkertijd kwalitatief sterke bouwstijl van toen, beter bekend als vakwerkhuizen. De meeste mensen kennen deze bouwstijl van hun vakantie in Duitsland. Echter was de bouwstijl tot 1600 ook heel gebruikelijk hier in het zuiden. Bij vakwerkhuizen zijn de houten balken de dragende constructie van het huis. De ruimte tussen de houten balken werd opgevuld met leem, stro en/of een vlechtwerk van wilgentenen. Vanwege deze materialen waren de vakwerkhuizen goed geïsoleerd. Later werden ook bakstenen tussen de houten balken geplaatst. In Nederland zijn vakwerkhuizen nooit echt populair gebleven. Dat kwam ook door het ingewikkelde systeem van erfpacht dat er hier ingevoerd werd. De bewoner van een huis had het gebruiksrecht van een stuk grond en hoefde die grond niet te kopen. Dat maakte onze boeren over het algemeen welvarender dan hun collega’s in het buitenland. Die boeren hadden er baat bij om hun huis te kunnen opbouwen en afbreken en weer op te kunnen bouwen op een andere plek als daar goede grond of werk was. Een vakwerkhuis was in een paar dagen te slopen en te bouwen.
Vakwerk in de stad
De oude, authentieke vakwerkhuizen en -boerderijen kom je nog volop tegen in Zuid-Limburg. Als witte pareltjes verspreid tussen het golvende, heuvellandschap. Maar, niet alleen in het Heuvelland. Ook in de stad, zoals in de verrassend mooie historische binnenstad van Sittard. Vlak bij de markt, in de Gruizenstraat, staat een eeuwenoud vakwerkhuis. Dit vakwerkhuis stamt uit 1593. Het is een van de weinige vakwerkhuizen uit deze periode die nog bestaan. Het huis heeft gelukkig de grote brand in 1677 in Sittard overleefd en is dus nog in volle glorie te bewonderen.
Goed om te weten!
Het vakwerkhuis in de Gruizenstraat in Sittard is sinds 1975 een rijksmonument. Dat betekent echter niet dat je er alleen maar naar kunt kijken. Integendeel, er is een horecazaak gevestigd in het huis. Op dit rustige plekje vlakbij de Markt en de gezellige winkelstraten kun je dus even een genietmomentje pakken.
Zichtbaar, opmerkelijk, wonderschoon. Maar ook: verscholen, verborgen en ongepolijst. Ontdek alle parels in Limburg.